Variable Area Flowmeter คือ เครื่องวัดอัตราการไหลของของไหลในระบบท่อ ซึ่งใช้หลักการพื้นที่แปรผันที่ของไหลไหลผ่านนั่นเอง สามารถวัดของไหลได้หลากหลาย เช่น น้ำ ก๊าซ โดยส่วนประกอบสำคัญของ Flowmeter ประเภทนี้มีอยู่ด้วยกัน 2 ส่วน ได้แก่
Variable Area Flowmeter โดดเด่นในเรื่องของความเรียบง่ายไม่ซับซ้อน ต้นทุนในการจัดหาไม่สูงมาก ทั้งการติดตั้งและบำรุงรักษายังค่อนข้างง่าย เมื่อต้องเทียบกับ Electromagnetic Flowmeter ที่ยุ่งยากมากกว่า
แน่นอนว่าการทำงานของ Flowmeter ประเภท Variable Area ใช้หลักการวัดแบบไหลผ่านพื้นที่แปรผัน โดยขั้นตอนการทำงานของมันคือ
“สรุปหลักการง่าย ๆ คือ เมื่ออัตราการไหลเพิ่ม ลูกลอยจะยกตัว เมื่ออัตราการไหลลด ลูกลอยจะลดต่ำลง”
ในทางสากลหากมองตามทฤษฎีแล้ว Variable Area Flowmeter และ Rotameter นั้นเหมือนกันเพราะใช้หลักการทำงานที่เหมือนกันทุกประการ แต่จะเรียกกันตามความถนัดของแต่ละคน
แต่ในประเทศไทยชื่อเรียกทั้ง 2 แบบ มีความแตกต่างกันดังนี้ครับ
ใช้เรียก Flowmeter ที่วัดอัตราการไหลแบบพื้นที่แปรผัน โดยมีส่วนของท่อทรงกรวยและส่วนที่แสดงอัตราการไหลแยกออกมาดังรูปตัวอย่างด้านล่าง
คำว่า “Rotameter” คนไทยเข้าใจว่าเป็น Flowmeter ที่วัดอัตราการไหลแบบพื้นที่แปรผัน โดยที่มีลักษณะของท่อทรงกรวยและส่วนที่แสดงอัตราการไหลถูกรวมอยู่ในตัวเดียวกันดังรูปด้านล่าง
บางคนยังสงสัยว่าแล้วจะเลือกใช้ Variable Area Flowmeter ทำไม ในเมื่อ Rotameter นั้นราคาต่ำกว่า จัดหาได้ง่ายกว่า ทั้งยังบำรุงรักษาไม่ยาก
เหตุผลก็คือในบางอุตสาหกรรมหรือการวัดอัตราการไหลของของไหลบางประเภท วัสดุของ Rotameter ที่เป็นพลาสติกหรือหลอดแก้วนั้น อาจไม่รองรับหรือไม่สามารถทนต่อของไหลนั้นได้ ทั้งบางรุ่นยังมีข้อจำกัดในเรื่องของ Flow Range หรือช่วงวัดการไหล ทีอาจจะไม่เพียงพอต่อการใช้งาน
แต่ Variable Area Flowmeter ผู้ใช้งานสามารถเลือกวัสดุของ Liner หรือวัสดุของส่วนที่ต้องสัมผัสกับของไหล(Medium) สามารถเลือกวัสดุของซีล(Seat) ได้ ทั้งยังมีช่วงอัตราการไหลให้เลือกมากมาย ทำให้การเลือก Variable Area Flowmeter นั้นมีความยืดหยุ่นมากกว่า ถึงแม้จะต้องแลกมาด้วยราคาที่สูงกว่านั่นเองครับ
แต่ถ้าหากคุณวัดการไหลของน้ำทั่วไป Rotameter ก็เพียงพอให้สามารถใช้งานได้แล้วนั่นเอง
Variable Area Flowmeter เป็นอีกหนึ่งประเภทของเครื่องวัดอัตราการไหลที่หลายอุตสาหกรรมยอมรับและนิยมนำมาใช้งาน ด้วยการใช้งาน การติดตั้ง การบำรุงรักษาที่ง่ายดายและมีอายุการใช้งานที่ยาวนานนั่นเอง